Τα Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα (Α.Ρ.Ν.) είναι μια ομάδα νοσημάτων με μεγάλη Ετερογένεια, που αφορούν το 5 – 8% του γενικού πληθυσμού, με τον αριθμό τους συνεχώς να αυξάνεται.
Σε ένα μεγάλο ποσοστό οι παθήσεις αυτές αφορούν νέες γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία και χρήζουν εξειδικευμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης.
Στο Τμήμα Αυτοάνοσων Ρευματικών Νοσημάτων Κύησης, που λειτουργεί στο ΜΗΤΕΡΑ, οι ασθενείς µε Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα (Α.Ρ.Ν.) – κύηση, αντιμετωπίζονται διεπιστημονικά, από μια εξειδικευμένη στο αντικείμενο Ρευματολόγο.
Στο Τμήμα Αυτοάνοσων Ρευματικών Παθήσεων Κύησης του ΜΗΤΕΡΑ αντιμετωπίζονται οι εξής περιπτώσεις:
- Να προϋπάρχει η νόσος και η νέα γυναίκα να επιθυμεί να τεκνοποιήσει και να μην είναι εφικτό λόγω αυτού, οπότε να εμφανίζει υπογονιμότητα.
- Να προϋπάρχει η νόσος και χωρίς τον κατάλληλο προγραμματισμό – που απαιτείται – να επιτευχθεί κύηση, με κίνδυνο όμως υποτροπής της νόσου.
- Μία νέα γυναίκα, ενώ διανύει περίοδο κύησης, να εμφανίσει μια Αυτοάνοση Ρευματική Νόσο.
- Μία νέα γυναίκα να παρουσιάζει μία ή περισσότερες αποβολές, η αιτία των οποίων να είναι μια Αυτοάνοση Ρευματική Νόσος (Α.Ρ.Ν.).
Επιπροσθέτως, μία εγκυμοσύνη μπορεί να είναι δύσκολο να αντιμετωπιστεί σε ασθενείς µε Αυτοάνοσα Ρευματικά νοσήματα για διάφορους λόγους:
- Λόγω της επίδρασης των φυσιολογικών και ανοσολογικών μεταβολών τηςεγκυμοσύνης στην υποκείμενη δραστηριότητα της Α.Ρ.Ν.
- Την ποικίλη παρουσίαση των Α.Ρ.Ν. κατά την εγκυμοσύνη.
- Τις περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές κατά τη διάρκεια της κύησης.
Ποια είναι τα πιο συχνά Αυτοάνοσα Νοσήματα που εμφανίζουν οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία;
Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
Το 75-90% των γυναικών με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα αναφέρουν βελτίωση των συμπτωμάτων στη διάρκεια της κύησης. Η βελτίωση ξεκινά από το πρώτο τρίμηνο και μεγιστοποιείται στο τρίτο τρίμηνο. Εντούτοις, μετά τον τοκετό η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα συνήθως υποτροπιάζει.
Επιπλέον, νέας έναρξης ΡΑ εμφανίζεται 3-5 φορές πιο συχνά την περίοδο αυτή.
Η Ρευματοειδής Αρθρίτιδα γενικά δεν επηρεάζει την έκβαση της κύησης και το έμβρυο. Πρόσφατες μελέτες όμως έχουν συσχετίσει την υψηλή ενεργότητα της νόσου κατά τη διάρκεια της σύλληψης με προωρότητα και χαμηλού για την ηλικία βάρους γέννησης εμβρύου.
Η κύηση στις γυναίκες με Ρευματοειδή Αρθρίτιδα είναι προτιμότερο να γίνεται προγραμματισμένα προκειμένου να λαμβάνουν φάρμακα που είναι συμβατά με αυτή και η νόσος να βρίσκεται σε ύφεση ή να ελέγχεται όσο το δυνατόν καλύτερα.
Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
Η πρόοδος που έχει σημειωθεί σήμερα τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία του Λύκου σπάνια στερεί από την ασθενή τη δυνατότητα εγκυμοσύνης. Έτσι, οι περισσότερες γυναίκες μπορούν να τεκνοποιήσουν.
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης χρειάζεται τακτική παρακολούθηση από ρευματολόγο και γυναικολόγο, οι οποίοι πρέπει να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους.
Σε ένα μικρό ποσοστό γυναικών με Συστηματικό Ερυθηματώδη Λύκο (10-20%) η εγκυμοσύνη, όπως και η επιλόχεια περίοδος (τρεις έως 4 εβδομάδες μετά τον τοκετό) μπορεί να προκαλέσει έξαρση της νόσου που όμως είναι μικρή και αντιμετωπίζεται εύκολα.
Η πιθανότητα για έξαρση είναι πολύ μικρή εάν η σύλληψη γίνει ενώ ο Λύκος βρίσκεται σε ύφεση. Αντίθετα αυξάνεται όταν είναι ενεργός. Γι’ αυτό και συστήνουμε αποφυγή της εγκυμοσύνης όσο η νόσος είναι ενεργή και για έξι μήνες αφού τεθεί σε ύφεση.
Οι γυναίκες που έχουν σοβαρή προσβολή οργάνων, όπως σοβαρή πνευμονική υπέρταση, νεφρίτιδα με νεφροπάθεια τελικού σταδίου, επιληπτικές κρίσεις μη ελεγχόμενες αποθαρρύνονται από το ενδεχόμενο της εγκυμοσύνης.
Υπάρχουν φάρμακα που επιτρέπονται στη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού και άλλα που μπορεί να βλάψουν το έμβρυο γι’ αυτό συστήνεται η αποφυγή της εγκυμοσύνης όσο η ασθενής τα λαμβάνει.
Αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο
Οι έγκυες γυναίκες με Αντιφωσφολιπιδικό Σύνδρομο έχουν αυξημένο κίνδυνο να πάθουν θρόμβωση ή να έχουν αποβολές συγκριτικά με τις γυναίκες χωρίς το σύνδρομο αυτό.
Μπορεί επίσης, να παρουσιάσουν και άλλα προβλήματα, όπως προεκλαμψία και μειωμένη αιματική ροή προς το έμβρυο.
Η διάγνωση και η θεραπεία εξαρτάται από τον συνδυασμό προηγούμενου ιστορικού της ασθενούς (θρόμβωση, αποβολές, ενδομήτριος θάνατος, προεκλαμψία) και από συγκεκριμένα εργαστηριακά ευρήματα . Σε γενικές γραμμές στις γυναίκες με θρομβώσεις ή αποβολές συνιστάται η χρήση ηπαρίνης και ασπιρίνης.
Σπονδυλαρθρίτιδες
Η κύηση φαίνεται να βελτιώνει την περιφερική αρθρίτιδα και τη ραγοειδίτιδα στους ασθενείς με σπονδυλαρθρίτιδες, εντούτοις οι ασθενείς που έχουν προσβολή της σπονδυλικής στήλης παρουσιάζουν επιδείνωση.
Αγγειίτιδες
Σε όλες τις αγγειίτιδες είναι απαραίτητο η νόσος να βρίσκεται σε ύφεση προ της εγκυμοσύνης και οι ασθενείς να λαμβάνουν φάρμακα τα οποία επιτρέπονται στη διάρκεια της κύησης.
Συστηματική Σκληροδερμία
Η κυριότερη σύσταση στις γυναίκες με Σκληρόδερμα είναι να περιμένουν την παρέλευση μερικών ετών από τη στιγμή της εμφάνισης της νόσου και ύστερα να προχωρήσουν στην εγκυμοσύνη. Κατά τη διάρκεια των 3 πρώτων ετών ο κίνδυνος προσβολής της καρδιάς, των πνευμόνων ή των νεφρών είναι αυξημένος και γι’ αυτό το λόγο η κύηση μπορεί να αποβεί επιζήμια για την ασθενή και το έμβρυο.
Εάν κατά την κρίσιμη αυτή χρονική περίοδο δεν προσβληθούν εσωτερικά όργανα, ο κίνδυνος προσβολής απομακρύνεται και η κύηση θεωρείται ασφαλής.
Σύνδρομο Sjogren
Γενικά το σύνδρομο δεν επηρεάζει την κύηση. Στο σύνδρομο αυτό κάποια από τα αυτοαντισώματα της μητέρας μπορεί να περάσουν τον πλακούντα και να δημιουργήσουν πρόβλημα στο έμβρυο αλλά και στο νεογνό (Νεογνικό Λύκος), όπως π.χ. εξανθήματα στο δέρμα ή διαταραχές του καρδιακού ρυθμού.
Για την εξατομικευμένη αντιμετώπιση των ασθενών αλλά και για τη συστηματική παρακολούθηση των εγκύων με Αυτοάνοσα Ρευματικά Νοσήματα, το ΜΗΤΕΡΑ διαθέτει πλήρως εξοπλισμένο Τμήμα Ιατρικής Εμβρύου, κεντρικά εργαστήρια με εξοπλισμό τελευταίας γενιάς καθώς και Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών η οποία κατατάσσεται ανάμεσα στις καλύτερες ΜΕΝΝ παγκοσμίως.
